ΜΕΓΑΡΑ

Ο Δήμος Μεγαρέων είναι δήμος της περιφέρειας Αττικής που προέκυψε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Μεγαρέων και Νέας Περάμου. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 330,33 τ.χλμ και ο πληθυσμός του 36.924 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου θα είναι τα Μέγαρα. Ο δήμος Μεγαρέων βρίσκεται στο δυτικότερο τμήμα της Αττικής και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι της επαρχίας Μεγαρίδας. Βρέχεται στα βόρεια από τα νερά του Κορινθιακού κόλπου και στα νότια από τον Σαρωνικό.

Ο Δήμος Μεγαρέων συστάθηκε το 1835 με την εφαρμογή της πρώτης διοικητικής διαίρεσης του ελληνικού κράτους. Παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος μέχρι το 1912 οπότε από το μεγαλύτερο τμήμα του αποτέλεσε την νεοσύστατη κοινότητα Μεγάρων. Η κοινότητα Μεγάρων αναγνωρίστηκε σε δήμο το 1924. Το 1929 αποσπάστηκε από τον δήμο η Νέα Πέραμος που αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα.[1] Τα επόμενα χρόνια τα όρια του δήμου παρέμειναν αμετάβλητα και διατηρήθηκαν αμετάβλητα και μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας το 1997. Την περίοδο που ίσχυε το σχέδιο Καποδίστριας ο δήμος Μεγάρων περιλάμβανε τους οικισμούς Μέγαρα , Αγία Τριάδα , Αιγειρούσες , Βλυχάδα , Κινέτα , Κουμίντρι , Λάκκα Καλογήρου, Πάχη , Σπάρτα και Στίκας. Η έκτασή του ήταν 325 Km2 και ο πληθυσμός του 28.195 κάτοικοι[2]. Με την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης το 2011, ο δήμος συνενώθηκε με τον δήμο Νέας Περάμου και σχημάτισε τον νέο δήμο Μεγαρέων.

Η ονομασία της πόλης
Η ονομασία Μέγαρα διατηρήθηκε από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα και μόνο στο Μεσαίωνα απαντάται ο τύπος "Μάγαρα". Οι γραπτές μαρτυρίες διασώζουν πολλές διαφορετικές εκδοχές για την ονομασία της πόλης. Ο Παυσανίας, καταγράφοντας την άποψη των Μεγαρέων, τη συσχετίζει με τα "μέγαρα", τα ιερά της Δήμητρας, τα οποία έφτιαξαν για πρώτη φορά όταν βασιλιάς ήταν ο Καρ, γιος του Φορωνέα, προς τιμή της θεάς, η λατρεία της οποίας ήταν πανάρχαια. Ο Ηρόδοτος και ο Στέφανος ο Βυζάντιος αποδίδουν την ονομασία στον ήρωα Μεγαρέα, γιο του Ποσειδώνα. Η τελευταία ερμηνεία απηχούσε και τις αντιλήψεις των Βοιωτών, σύμφωνα με τον Παυσανία, αφού ο Μεγαρέας που κατοικούσε στην Ογχηστό, ήρθε με στρατό Βοιωτών και βοήθησε τον βασιλιά των Μεγάρων Νίσο στον πόλεμο κατά του βασιλιά της Κρήτης Μίνωα. Σκοτώθηκε όμως στην μάχη και θάφτηκε στην πόλη, η οποία πήρε το όνομά του. Πρωτύτερα η πόλη ονομαζόταν Νισαία.
Μυθολογία
Η περιοχή των Μεγάρων κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή. Την Μυκηναϊκή εποχή τα Μέγαρα ήταν μια από τις τέσσερις περιοχές της Αττικής, που κυβερνούσαν οι τέσσερις μυθικοί γιοί του Βασιλιά Πανδίονα του Β'. Ο γιος του Νίσος ήταν κυβερνήτης των Μεγάρων. Η μυθολογική παράδοση των Μεγάρων αναφέρει την ύπαρξη Βασιλέων που κυβέρνησαν την πόλη, οι οποίοι άνηκαν σε πανάρχαιους λαούς όπως οι Λέλεγες και οι Κάρες. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν τοπωνύμια που φέρουν τις ονομασίες των λαών αυτών. Ο Παυσανίας αναφέρει στην περιήγησή του πως, πριν την κατάληψη από τους Δωριείς (π. 1000 π.Χ.), τα Μέγαρα άνηκαν στην πανίσχυρη πόλη των Αθηνών και πως είχαν συνήθειες Ιωνικές. Η άποψη αυτή ενισχύεται μεταξύ άλλων και από τα χαρακτηριστικά της Ιωνικής διαλέκτου και από το γεγονός ότι κάτοικοι των Παγών, απέδιδαν τιμές στον Αιγιαλέα που ήταν ήρωας των Ιώνων της Σικυωνίας και της Αχαΐας.

Μυθολογία

Η περιοχή των Μεγάρων κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή. Την Μυκηναϊκή εποχή τα Μέγαρα ήταν μια από τις τέσσερις περιοχές της Αττικής, που κυβερνούσαν οι τέσσερις μυθικοί γιοί του Βασιλιά Πανδίονα του Β'. Ο γιος Νίσος ήταν κυβερνήτης των Μεγάρων. Η μυθολογική παράδοση των Μεγάρων αναφέρει την ύπαρξη Βασιλέων που κυβέρνησαν την πόλη, οι οποίοι άνηκαν σε πανάρχαιους λαούς όπως οι Λέλεγες και οι Κάρες. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν τοπωνύμια που φέρουν τις ονομασίες των λαών αυτών. Ο Παυσανίας αναφέρει στην περιήγησή του πως, πριν την κατάληψη από τους Δωριείς (π. 1000 π.Χ.), τα Μέγαρα άνηκαν στην πανίσχυρη πόλη των Αθηνών και πως είχαν συνήθειες Ιωνικές. Η άποψη αυτή ενισχύεται μεταξύ άλλων και από τα χαρακτηριστικά της Ιωνικής διαλέκτου και από το γεγονός ότι κάτοικοι των Παγών, απέδιδαν τιμές στον Αιγιαλέα που ήταν ήρωας των Ιώνων της Σικυωνίας και της Αχαΐας.

Αρχαία ιστορία

Μετά την κάθοδο των Δωριέων εγκαταστάθηκαν στην περιοχή των Μεγάρων νέοι πληθυσμοί δωρικής καταγωγής, εκτοπίζοντας αρχαιότερους πληθυσμούς Ιώνων και Βοιωτών που ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή.[1]. Οι νέοι κάτοικοι που ονομάστηκαν Μεγαρείς δημιούργησαν ένα νέο κράτος με έδρα τα Μέγαρα. Τα επόμενα χρόνια οι Μεγαρείς ήρθαν σε σύγκρουση με τους γείτονες τους, αρχικά με τους Κορίνθιους τον 8ο αιώνα π.Χ. και στην συνέχεια με τους Αθηναίους τον 6ο αιώνα π.Χ. Αντικείμενο διαμάχης τους με τους Αθηναίους ήταν το νησί της Σαλαμίνας. Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο τα Μέγαρα συμμάχησαν με τη Σπάρτη. Ο πιο διάσημος πολίτης των Μεγάρων στην αρχαιότητα ήταν ο Βύζας, γιος του βασιλιά Νίσου κατά μια παράδοση. To 657 π.Χ. ο Βύζας, ως επικεφαλής μιας αποικιακής επιχείρησης που είχε οργανώσει η πόλη των Μεγάρων, οδήγησε τους Μεγαρείς αποίκους στην περιοχή του Βοσπόρου. Εκεί οι Μεγαρείς ίδρυσαν μια νέα πόλη, στην οποία έδωσαν το όνομα του ιδρυτή της: Βυζάντιο. Σύμφωνα με τον Στράβωνα (64 π.Χ.-23 μ.Χ.) οι Μεγαρείς έφτασαν εκεί υπακούοντας σ' ένα χρησμό, που είχαν λάβει από το μαντείο των Δελφών. Ο χρησμός αυτός αποκαλούσε «τυφλούς» τους συμπολίτες τους, που λίγα χρόνια πριν, το 685 π.Χ., είχαν ιδρύσει στη ασιατική ακτή του Βοσπόρου τη Χαλκηδόνα. Πράγματι, κατά μιαν έννοια ήταν «τυφλοί», καθώς δεν είχαν αντιληφθεί ότι η περιοχή που βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το σημείο που οι ίδιοι είχαν αποικήσει ήταν ιδανικότερη για τη διεξαγωγή του εμπορίου και την αλιεία. Σε αυτή την περιοχή, η οποία συγχρόνως διακρινόταν για τη στρατηγική της θέση, ο Βύζας θεμελίωσε μια από τις πιο σημαντικές πόλεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ωστόσο, τόσο το ταξίδι με σκοπό τον αποικισμό όσο και η άφιξη κι η οργάνωση μιας νέας αποικίας χαρακτηρίζονταν από πλήθος αντιξοοτήτων. Όπως μας πληροφορεί η Α. Ραμού-Χαψιάδη (1982), η εγκατάσταση των αποίκων γινόταν είτε σε ακατοίκητη περιοχή, οπότε οι ελλείψεις ήταν πολλές είτε σε κατοικημένη περιοχή, οπότε συχνά οι άποικοι έρχονταν σε ένοπλη σύγκρουση με τους αυτόχθονες.

Οι Μεγαρείς με την υπεροχή τους στη θάλασσα γίνονται οι μεγαλύτεροι εχθροί των Αθηναίων και φτάνουν στη μεγαλύτερη ακμή τους από τον 8ο ως τα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα. Την εποχή αυτή ιδρύουν σημαντικές αποικίες: τα Μέγαρα Υβλαία το 729 π.Χ., τη Σελινούντα το 629 π.Χ., τη Σηλυμβρία το 662 π.Χ., τον Αστακό το 684 π.Χ., τη Χαλκηδόνα το 680 π.Χ., την Κύζικο στην Προποντίδα το 675 π.Χ., την Ηράκλεια το 558 π.Χ., όπως και το Βυζάντιο.

Αυτή τη χρονική περίοδο τα Μέγαρα προσφέρουν ένα δώρο στην ανθρωπότητα με την ανακάλυψη του θεατρικού είδους της κωμωδίας. Πατέρας της κωμωδίας θεωρείται ο Σουσαρίων, γιος του Φιλίνου απο την Κώμη των Μεγάρων Τριποδίσκο. Σύμφωνα με τον Μπέκερ, ο Σουσαρίων ήταν ο πρώτος που έδωσε τακτικό μετρικό τύπο στους ιάμβους, οι οποίοι ήταν στα χνάρια των παλιών , φαλλικών λεγομένων, κωμωδιών. Δημιούργησε μάλιστα και παράδοση, αφού την εποχή του Πεισίστρατου στην Αθήνα ξακουστοί κωμωδιογράφοι ήταν οι Μεγαρίτες Μαίσων και Μύλλος. Την ίδια εποχή ένας πολιτικός Μεγαρίτης που ζούσε στην αποικία των Μεγάρων Χαλκηδόνα, ο Φαλέας, προτείνει μια θεωρία που ελάχιστα διαφέρει από τη σοσιαλιστική. Τις πληροφορίες αυτές τις βρίσκουμε στο δεύτερο βιβλίο του Αριστοτέλη, «Πολιτικά ΙΙ»,  όπου αφιερώνει στη θεωρία αυτή του Φαλέα ολόκληρο το τέταρτο κεφάλαιο. Ανεπτυγμένη ήταν και η ιατρική, όπου ο Ηρόδικος, δάσκαλος του Ιπποκράτη, ήταν αυθεντία στα κατάγματα και στην θεραπευτική, που συνδύαζε τη γυμναστική στην θεραπεία όπως η σημερινή ιατρική επιστήμη.

Σημαντικοί Μεγαροίς

Αρχαιότητα
•    Θέογνις. Ποιητής του 6ου αιώνα (περίπου 540-500 π.Χ.,) μέλος της δωρικής αριστοκρατικής μερίδας.
•    Ευκλείδης ο Μεγαρικός. Φιλόσοφος, μαθητής του Σωκράτη. Υπήρξε ο ιδρυτής της Μεγαρικής σχολής ενώ μετά τον θάνατο του Σωκράτη (399 π.Χ.) έδωσε άσυλο στον Πλάτωνα με τον οποίο συνδέθηκε με στενή φιλία.
•    Ευπαλίνος. Μηχανικός, διακρίθηκε στην υδραυλική τέχνη. Το περίφημο υδραγωγείο της Σάμου είναι έργο του Ευπαλίνου και είναι μοναδικό για τη σύλληψη και την εκτέλεσή του.
•    Στίλπων. Φιλόσοφος, μαθητής του Ευκλείδη και διδάσκαλος του Ζήνωνα.
•    Θεαγένης. Τύρανος των Μεγάρων που έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία κατασκεύασε την περίφημη κρήνη της πόλης.
•    Όρσιππος. Ολυμπιονίκης και αργότερα στρατηγός.
•    Κάλχας. Κατά την ελληνική μυθολογία, ο τυφλός μάντης που ονομαζόταν Κάλχας και που θυσίασε την Ιφιγένεια στην Αυλίδα, ήταν Μεγαρίτης. Ακολούθησε τον Αγαμέμνονα, χωρίς τη θέλησή του, στην Τροία (και αφού ο Αγαμέμνων έκτισε ιερό στη θεά Αρτεμη) όπου και έβγαζε χρησμούς για τις μάχες. Επέστρεψε στην πόλη των Μεγάρων δέκα χρόνια αφού τελείωσε ο Τρωϊκός Πόλεμος. Πέθανε και ετάφη στα Μέγαρα.
•    Μεγάρα. Η σύζυγος του ήρωα των Θηβών Ηρακλή που γεννήθηκε, έζησε, πέθανε και ετάφη στα Μέγαρα, όπου ο Παυσανίας αναφέρει πως είδε τον τάφο της.
•    Σουσαρίων. Ο πατέρας της Κωμωδίας και δάσκαλος του μεγάλου κωμωδού Αριστοφάνη
1821
•    Αμουράτης Θεόδωρος, αγωνιστής του 1821.
•    Αμουράτης Πανούσης, αγωνιστής του 1821.
•    Τάσος Καρατάσος ή Μπούσγος(Μπούσκος), αγωνιστής του 1821.
•    Παναγής Τσαλδάρης, αγωνιστής του 1821.
•    Γεώργιος Μενιδιάτης, αγωνιστής του 1821

Οικισμοί και Τοπωνύμια του Δήμου
•    Αγία Τριάδα
•    Αιγειρούσες (Παγαί)
•    Αλεποχώρι
•    Βένιζα
•    Βλυχάδα
•    Ελατιάς
•    Κινέτα
•    Κοτσιναρέα
•    Κουμίνδρι
•    Λάκκα Καλογήρου
•    Λούμπα
•    Μάζι
•    Μελί
•    Μυρίνι
•    Πάχη
•    Πευκενέας
•    Στίκας
•    Του Ντόσκουροι το Βράχος
•    Μαζαράτσι
•    Πέραμα
•    Αρμύρες (Περάματος)
•    Καρδατάς
•    Πογιούρισμα(Απογύρισμα)
•    Κακή Σκάλα
•    Βλυχό
•    Κόκκινα
•    Ρεβυθούσα

ΝΕΑ ΠΕΡΑΜΟΣ

Η Νέα Πέραμος (Μεγάλο Πεύκο) είναι Δήμος του Νομού Αττικής. Βρίσκεται σε απόσταση 35 χιλιομέτρων από την Αθήνα. Διοικητικά ανήκει στη Νομαρχία Δυτικής Αττικής. Η περιοχή είναι γνωστή και ως Μεγάλο Πεύκο. Ιδρύθηκε από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και αποτελεί χώρο αναψυχής, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Στα όρια του δήμου βρίσκεται το στρατόπεδο της Ζ' Μοίρας Αμφίβιων Καταδρομών (Ζ' Μ.Α.Κ.) και το Κέντρο Εκπαίδευσης Ειδικών Δυνάμεων (Κ.Ε.Ε.Δ). Επιπλέον στα όρια του δήμου εντάσσονται οι περιοχές: Λουτρόπυργος, Νεράκι καθώς και η Βλυχάδα. Η εγγύτητα αυτών των περιοχών στο κέντρο της Αθήνας, όσο και το υγιεινό συγκριτικά περιβάλλον σε σχέση με άλλες περιοχές της δυτικής Αττικής που διαθέτουν, έχουν στρέψει των ενδιαφέρον πολλών κατοίκων του Λεκανοπεδίου προς μόνιμη εγκατάσταση στη Νέα Πέραμο. Παράλληλα η διέλευση του Προαστιακού Σιδηροδρόμου όπως και η δημιουργία της Αττικής οδού έχουν διευκολύνει τη συγκοινωνία όχι μόνο προς την Αθήνα αλλά και τις βόρειες ή και τις ανατολικές περιοχές της Αττικής όπως και το Διεθνές Αεροδρόμιο "Ελ. Βενιζέλος". Ταυτόχρονα η πόλη της Νέας Περάμου εξυπηρετείται από τη Νέα Εθνική Οδό Αθηνών-Πατρών έχοντας εύκολη πρόσβαση προς την Πελοπόννησο. Ως συνέπεια όλων αυτών είναι η αυξημένη ζήτηση για αγορά μόνιμης κατοικίας καθώς οι όροι δόμησης ιδιαίτερα στο Λουτρόπυργο και το Νεράκι είναι ιδιαίτερα αυστηροί προσφέροντας πολλούς ελεύθερους χώρους.

Ιστορία

Το 1922, κάτοικοι της Περάμου της Μ.Ασίας διώχθηκαν από το τόπο τους στιβαγμένοι σε καϊκια, οικογένειες χωρίσαν σε μια στιγμή.

Άλλοι "βγήκανε" στη Πέραμο της Καβάλας κι άλλοι στα μέρη της Αττικής, ψάχνοντας να βρουν μέρος να εγκατασταθούν. Επειδή, λόγω παράδοσης οι περισσότεροι ήταν ψαράδες, το μέρος το οποίο προτιμήθηκε ήταν αυτό που ειναι η σημερινή Νέα Πέραμος, στο οποίο κατέληξε μετά από πολύ σκέψη μια επιτροπή από τους τότε Περαμιώτες, η οποία και δημιουργήθηκε με αυτό τον σκοπό, να βρουν δηλαδή το τόπο που θα στεγάσουν τα όνειρά τους για μια καλύτερη ζωή.

Ο χώρος αυτός παραχωρήθηκε από την τότε κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου. Εγκαταστάθηκαν προσωρινά τον Σεπτέμβρη του 1922 στην τότε Κούλουρη της Σαλαμίνας μέχρι να δημιουργηθεί ο συνοικισμός.

Από το 1925, άρχισε η σταδιακή στέγασή τους στον συνοικισμό, όταν ακόμα αυτός ήταν μισοτελειωμένος. Στον οικισμό αυτό εγκαταστήθηκαν στα έτοιμα σπίτια Περάμιοι, αλλά και άλλοι πρόσφυγες της Κωνσταντινούπολης και τις Μ. Ασίας.

Το πρώτο σχολείο ήταν μια ξύλινη παράγκα, το οποίο χρηματοδότησε ο τότε πρωθυπουργός Θ. Πάγκαλος. Το σχολείο λειτουργούσε τις Κυριακές ως εκκλησία, ώσπου με διάφορες δωρεές χτίστηκε η εκκλησία. Στην εκκλησία με περηφάνια μεταφέρθηκε η εικόνα του Άι-Γιώργη από τη Πέραμο της Μ. Ασίας, την οποία έκαψαν οι Τούρκοι.

Το 1928 ο οικισμός αναγνωρίστηκε επίσημα και εντάχθηκε στον δήμο Μεγαρέων[1] ενώ ένα χρόνο μετά, το 1929, έγινε κοινότητα.[2]

Η Νέα Πέραμος συνηθίζεται να ονομάζεται και ως Μεγάλο Πεύκο. Είναι μια προσωνυμία η οποία επικράτησε εξαιτίας ενός μεγάλου πεύκου, όπου συνήθιζαν να δίνουν ραντεβού οι κάτοικοι των Μεγάρων. Ήθελαν έτσι να μαζεύεται ένας μεγάλος αριθμός ατόμων, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος να τους ληστέψουν στον δρόμο προς την Αθήνα.