ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

Κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, οι Μεγαρίτες κτίζουν το περίφημο τείχος της Αγίας Τριάδας, που συνδέει ακόμη και σήμερα τον υγρότοπο του Βουρκαρίου με το στενό και αβαθές πέρασμα που δημιουργείται μεταξύ της Σαλαμίνας και της χερσονήσου της Αγίας Τριάδας.

            Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι η ανοικοδόμηση του ξεκίνησε το 1818 και ολοκληρώθηκε σταδιακά. Άλλες, αναφέρουν ότι κτίσθηκε μια και καλή το 1823. Όλοι όμως συμφωνούν για το πώς και γιατί έγινε. Το μοναδικό αυτό έργο κατασκευάσθηκε σύμφωνα με όλους τους κανόνες της πολεμικής τέχνης της εποχής, για να προστατεύσει τους κατοίκους από το μένος και τις επιδρομές των Τούρκων. Ο Μεγαρικός κάμπος την εποχή εκείνη δέχεται συνεχείς επιδρομές και ο άμαχος πληθυσμός δεν είχε άλλη επιλογή από τον προστατευτεί αρχικώς πίσω από τα τείχη και σε περίπτωση πτώσης του τείχους είχε τη δυνατότητα να καταφύγει στη γειτονική περιοχή της Φανερωμένης, στη Σαλαμίνα. Οι Τούρκοι από την πλευρά τους δεν είχαν πρόσβαση στο νησί, διότι όταν αποπειράθηκαν να ενοικιάσουν Ολλανδικά πλοία για τη μεταφορά τους, ο Κωνσταντίνος Μεθενίτης απείλησε τους Ολλανδούς ότι θα βούλιαζε με το δικό του πλοίο όποιον το επιχειρούσε και ματαίωσε την προσπάθεια αυτή. insert1

            Σύμφωνα με την εκδοχή του 1818, «ο τοίχος» όπως αποκαλούν οι ντόπιοι την οχύρωση του οικισμού, χτίζεται με άδεια που ζήτησαν από τον Μουτεσαρίφη του χωριού των Μεγάρων, για να χωρίσουν τα βοσκοτόπια τους από αυτά της μονής Φανερωμένης, για να μη μαλώνουν με τους καλόγηρους. Για αυτό το λόγο επετράπη να κτισθεί μια μάνδρα το πάχος της οποίας ήταν 1,5 μέτρα και το μέγιστο ύψος 2 μέτρα! Κατά την διάρκεια της επανάστασης χτίσθηκε το δεύτερο μισό του τείχους με τις επάλξεις και τις πολεμίστρες.

            Η εκδοχή του 1823 αναφέρει ότι οι ντόπιοι μάλωναν ως προς τη θέση διότι κάποιοι το ήθελαν έως και τρία χιλιόμετρα ανατολικότερα. Όντως στην απόσταση αυτή βρίσκονται σημάδια οικοδομικής γραμμής ύψους 0,75 μέτρων.

           Το τείχος έχει μήκος 533 μέτρα σε ευθεία γραμμή ή 608 μέτρα αν συνυπολογίσουμε το άνοιγμα των καμπύλων του. Το εξωτερικό ύψος κυμαίνεται από 3,90 μέτρα έως 4,10 μέτρα, ενώ το εσωτερικό ύψος μέχρι τις επάλξεις είναι περίπου 1,95 μέτρα. Αποτελείται από έξι κυκλικά τμήματα τοποθετημένα σε τέτοιες αποστάσεις μεταξύ τους, έτσι ώστε τα ενδιάμεσα «ευθεία» τμήματα να περιλαμβάνουν ζώνες διασταυρούμενων πυρών, βάσει των δυνατοτήτων των όπλων της εποχής εκείνης. Συνολικά υπάρχουν ακόμη και σήμερα 336 οπές για καριοφίλια, με εσωτερικό άνοιγμα περίπου 20 εκ. και εξωτερικό άνοιγμα περίπου 6 εκ.

            Η κεντρική πόρτα του τείχους, που τώρα πλέον βρίσκεται στην κεντρική είσοδο της Μονής Φανερωμένης, ήταν ξύλινη με μεγάλο πάχος και θωρακισμένη με λαμαρίνα. Ακόμη και σήμερα φαίνονται οι τρύπες από τις σφαίρες των μαχών εκείνων. Διασώζεται επίσης μια οπή στο πύργο, πάνω από την πόρτα όπου έχυναν βραστό υγρό για την καλύτερη προστασία της. Οι Μεγαρίτες έβγαιναν έξω από το τοίχος κατά την διάρκεια της ημέρας, τοποθετούσαν καραούλια, σκοπιές δηλαδή και καλλιεργούσαν τα χωράφια τους. Το βράδυ κλείνονταν πάλι μέσα.

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΤΟΙΧΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΜΕΓΑΡΩΝ